Üsküdar’da Mimar Sinan’ı Anmak
Adı
Üsküdar’da Mimar Sinan’ı Anmak
Türü, Şekli ve Dili
Serbest, uluslararası, güzel sanat eserleri yarışmasıdır. Yarışmanın dili Türkçe ve / veya İngilizce’dir.
Yeri ve Konusu
Yarışmaya konu olan alan, İstanbul İli, Üsküdar ilçesinde; Şemsi Ahmet Paşa Camisi, Mihrimah Sultan İskele Camisi ve bugün Mimar Sinan Çarşısı diye anılan Sinan hamamının tanımladığı “Sinan Üçgeni” ve yakın çevresinde özel mülkiyete konu olmayan alanlardır. Yarışmanın konusu bu alan içinde Mimar Sinan’ı anmak için yapılacak tasarımdır.
Yarışmayı Açan Kurum
İBB Kültür Varlıkları Daire Başkanlığı

Üsküdar tüm Osmanlı toprakları üzerinde birbirine sadece 300 metre mesafede iki çok önemli Sinan külliyesi barındıran nadir yerlerden. Batıda Şemsi Ahmet Paşa Camisi (1580), doğuda Mihrimah Sultan İskele Camisi (1547) yapılışlarından beş yüzyıl sonra bile semtin topografyasında ve siluetinde hala en etkili elemanlar olmayı sürdürüyorlar. Bunlara yine yaklaşık 300 metre uzaklıkta ve güneyde konumlanan, bugün Mimar Sinan Çarşısı diye anılan mütevazı Sinan hamamını da eklemek mümkün. Üçü birlikte semtin tarihsel merkezine strüktürünü veren bir “Sinan Üçgeni” oluşturuyorlar. Ayrıca, denizin de bu yarım binyıllık üçgenin tabanını tanımlayan bir tarihsel ve güncel veri olarak nitelenebileceği belirtilmelidir.

Bu önemine karşın, Üsküdar İstanbul’daki kıyı meydanlarının içinde en sorunlu olanlardan biri. Çok ağırlıklı bir ulaşım düğüm noktası olarak çalışıyor ve bu özelliği azalmak bir yana sürekli tırmanıyor. Yeni ticari yapılar, iskeleler, otobüs, dolmuş ve taksi durakları ile onlara en son katılan raylı sistemler transfer merkezi bugün meydanın en etkili çağdaş donatılarını oluşturuyor. Son yıllarda otobüs ana kalkış duraklarının kısmen Harem’e transferiyle toplu taşıma ağırlığı azaltıldıysa da, Üsküdar Meydanı hala meydan olmaktan çok, bir trafik düğüm noktası. 16. yüzyılda bile ulaştırma odağı olarak işlev gördüğü bilinen bu meydanın söz konusu özelliğinin yakın gelecekte de değişmesi beklenmiyor. Burası Kadıköy’le birlikte hala kentin Asya yakasının Avrupa yakasına bağlandığı iki merkezi noktadan biri olmayı sürdürüyor.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi, kentin bu çok önemli odağının önceki paragrafta özetlenen tarihsel-güncel geriliminin giderilmesini amaçlayan bir girişimde bulunuyor. Gerilim, semtin ve meydanın çağdaş zorunluluk ve gerekliliklerle tanımlı bugünkü teknik rolü ile tarihsel kimliğini tanımlayan “Sinan Üçgeni”nin ve diğer tarihsel eserlerin oluşturduğu mimari geçmişi arasında. Bu durum, hiç kuşkusuz yaşayan, gelişen bir metropol için olağan. Ancak, meydanın çelişkili ve kaotik bünyesini barışçı bir düzene kavuşturmak da kaçınılmaz bir görev. Yerel yönetim, özetlenen bu gerilimin giderilmesi amacıyla sanat-tasarım-mimarlık arakesitinde bir girişimde bulunmayı öngörmekte. Dolayısıyla, çağdaş estetik pratiklerin kenti “güzelleştirmek ve süslemek” amacıyla değil, onun güncel ve reel ihtiyaçlarını çözüme kavuşturmak için de kullanılabileceği fikrinden hareket edilmektedir.

Söz konusu amaçla, sınırları başta tanımlanan “Sinan Üçgeni” ile belirlenmiş alanın içinde ve yakın çevresinde semtin mimari kimliğinin vurucu öğelerine ve onları var eden mimara saygı gösterisi niteliğinde olacak bir anma mekanının tasarlanması hedefleniyor. Bu yarışmanın gerekçesi, böyle bir mekanın düzenlenmesini sağlayacak projeyi olabildiğince geniş katılımla elde etmektir. Bu suretle, semtin tarihsel kimliği ile güncel kentsel rolü bir ölçüde uyumlu hale getirilecek, o sırada da en önemli Osmanlı mimarına bir tür saygı mekanı düzenlenmiş olacaktır. Dolayısıyla, yerle ve tarihle diyalog kurulması beklenmektedir. Amaç bir Sinan anıtı daha yapmak değildir.

Yarışmacılardan beklenen, sınırları kabaca tanımlanan “Sinan Üçgeni”nin içinde yer alacak bir anma mekanı / elemanı / alanı / strüktürü / sanat formu projelendirmeleridir. Ancak, çok sayıda tarihsel ve güncel yapıyla dolu bu kesimdeki tüm mevcut verilerin yerlerinin korunması ve yeni tasarımda dikkate alınması beklenmektedir. Bunların önemli kısmı tarihsel yapılardır ve herhangi bir müdahale görmeleri zaten tartışma dışıdır. Yerleri ve/veya varlıkları korunması gereken mevcut yeni kentsel elemanlarsa deniz ulaştırma iskeleleri, Marmaray ve metro istasyon girişleri, yol ağının fiziksel sınırları, deniz-kara arakesiti / sınırı olarak saptanmıştır.

Yarışmacılardan beklenen, yukarıda tanımlı sınırlar çerçevesinde, kendi belirleyecekleri kesimde ve kendi öngördükleri kapsam ve nitelikte bir “Mimar Sinan Anma Mekanı” tasarlamalarıdır. Bu amaçla, sınırları verilen bölge içinde kalmak koşuluyla tek bir yeri veya yerleri seçebilirler. Bunun anlamı, birbiriyle diyalog içinde birkaç yer ya da tek bir nokta seçmenin serbest oluşudur.

Seçilen yer veya yerlerde yapılacak tasarım müdahalelerinde kullanılabilecek araç, mecra ve teknikler tümüyle yarışmacıların özgür iradesine bırakılmıştır. İnşai elemanlar kullanılabileceği gibi, çağdaş sanat dünyasında artık sınır tanımlama imkanı vermeyecek kadar çeşitlenmiş olan her araçtan yararlanılabilir. En geniş anlamıyla mimari ve/veya heykelsi elemanlara, ses, ışık, tipografi, resimsel temsil nesneleri gibi araçlara başvurmak yarışmacının takdirine bırakılmıştır. Yöreye yapılacak müdahalenin boyutu da aynı şekilde özgürce belirlenebilir. Bu konuda tek olası engel, çevre verilerinin dikkate alınmasını gerektiren sağduyu ölçütleridir.

Yarışma konusunun gerek boyut, gerekse de içerik bağlamındaki geniş sınırları nedeniyle, yarışmaya katılım için mesleki kısıtlamalar koymaktan olabildiğince kaçınılmıştır.

Nihai olarak, yarışmaya açılan bu proje Üsküdar’a, onun tarihine, mimarisine ve değerlerine ve de Sinan’a alışılagelmiş bir anıt kazandırmak yerine, bunların hepsini de güncel dünyaya ait “yaşayan” gerçeklikler olarak niteleyecek bir “hatırlama mekanı” ortaya koymayı amaçlamaktadır. Geçmişi ve geçmişin kişiliklerini canlandırmak, kutsallaştırmak ya da görselleştirmek değil, yaşayan bir metropolde tarihsel olanla çağdaş olanı buluşturmak öngörülmektedir.

Yarışmanın ilanı:
22 Eylül 2020, Salı
Son Soru Sorma Tarihi:
21 Ekim 2020, Çarşamba
Soruların Yanıtlarının İlanı:
26 Ekim 2020, Pazartesi
Tasarımların Son Teslim Tarihi:
3 Şubat 2021, Çarşamba; 23:59 GMT+3 (Güncellendi)
Posta ile Teslim Alım için Son Gün:
10 Şubat 2021, Çarşamba (Güncellendi)
Jüri Değerlendirmesi Başlangıç Tarihi:
5 Haziran 2021, Cumartesi (Güncellendi)
Kolokyum ve Ödül Töreni:

DANIŞMAN JURİ ÜYELERİ

Ekrem İMAMOĞLU
Ekrem İMAMOĞLU

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı

Mahir POLAT
Mahir POLAT

İBB Genel Sekreter Yardımcısı

Cemal KAFADAR
Cemal KAFADAR

Tarihçi

Gülru NECİPOĞLU
Gülru NECİPOĞLU

Mimarlık Tarihçisi

Baha TANMAN
Baha TANMAN

Sanat Tarihçisi

Uğur TANYELİ
Uğur TANYELİ

Mimar & Mimarlık Tarihçisi

Ömer YILMAZ
Ömer YILMAZ

İPA Yarışmalar Koordinatörü

ASLİ JURİ ÜYELERİ

Rahmi AKSUNGUR
Rahmi AKSUNGUR

Heykeltıraş

Emre AROLAT
Emre AROLAT

Mimar

Levent ÇALIKOĞLU
Levent ÇALIKOĞLU

Sanat Tarihçisi

Nilüfer ERGİN DOĞRUER
Nilüfer ERGİN DOĞRUER

Heykeltıraş (Jüri Başkanı)

Kerem ERGİNOĞLU
Kerem ERGİNOĞLU

Mimar

Neslihan PALA
Neslihan PALA

Heykeltıraş

Han TÜMERTEKİN
Han TÜMERTEKİN

Mimar

YEDEK JURİ ÜYELERİ

Güler GÜÇLÜ
Güler GÜÇLÜ

Heykeltıraş

Ömer PEKİN
Ömer PEKİN

Mimar & Heykeltıraş

Firuzan Melike SÜMERTAŞ
Firuzan Melike SÜMERTAŞ

Mimar & Mimarlık Tarihçisi

Selahattin TÜYSÜZ
Selahattin TÜYSÜZ

Mimar

RAPORTÖRLER

Başak ÇELİK
Başak ÇELİK

Mimar – İPA Yarışmalar

Kübra Elif DURĞUN
Kübra Elif DURĞUN

Mimar – İPA Yarışmalar

Perihan Gülden Ökten
Perihan Gülden Ökten

Mimar

RAPORTÖR YARDIMCILARI

Vildan Gizem MENTEŞE
Vildan Gizem MENTEŞE

İnşaat Mühendisi - İBB Kültür Varlıkları Daire Başkanlığı

Salime Benan KAYA
Salime Benan KAYA

Şehir Plancısı – İPA Yarışmalar

Gülizar YAŞAR
Gülizar YAŞAR

Sanat Tarihçisi - İBB Kültür Varlıkları Daire Başkanlığı

20.000 €
Eşdeğer ödül: (3 adet)
15.000 €
1. Mansiyon
12.500 €
2. Mansiyon
10.000 €
3. Mansiyon
7.500 €
4. Mansiyon
5.000 €
5. Mansiyon

Değerlendirme sonuçlarının ilanından sonra, yukarıda yazılı ödül ve mansiyon tutarları, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 29. maddesine göre, yarışmacılara en geç 30 gün içinde net olarak ödenecektir.

Yarışmaya katılacaklar için, Sanat, Tasarım veya Mimarlık alanında lisans eğitimi almış olma şartı aranır.
Öğrenciler yarışmaya yardımcı olarak katılabilirler. Öğrenciler proje müellifi olamaz. Yarışmaya katılım için ilgili bölümlerden lisans mezunu olma şartı aranır.
Ekipte yer alan tüm proje müelliflerinin gerekli belgeleri tamamlaması zorunludur. Diğer tüm ekip üyeleri için (danışman ya da yardımcı) oda üyelik veya mezun belgesi gerekli değildir.
Ekip katılımı için herhangi bir sayı sınırlaması bulunmamaktadır.
Yarışmaya tüzel kişilik olarak katılım mümkün değildir. Tüm başvuru belgelerinin (şartname bedeli dekontu dahil) proje müellifi ya da müelliflerinin adına olması gerekir.
Yarışmaya katılmak isteyenler 120 TL (Yüz Yirmi Türk Lirası) veya 15 Euro (On Beş Euro) ödeme yaparak yarışmaya kayıt yaptıracaklardır. Yarışma bedeli “MİMAR SİNAN, 99010 EDTS, TC XXXXXXXXXXX”açıklaması ile idareye ait banka banka hesabına, müelliflerden birinin ismi ile yatırılacaktır. Dekont, isim ve iletişim bilgileri ile raportörlük adresine e-posta yoluyla gönderilecektir. Yarışmaya kayıt için son tarih yarışma takviminde projelerin teslimi olarak belirtilen gündür.
Yarışma katılım bedeli ekipteki bir müellif adına yatırılmalıdır. Şirket ya da ofis ismi kabul edilmez.
Yarışmaların amacı profesyonel çeşitlilik oluşturmaktır. Bir kişi farklı ekiplerde yer alamaz. Yarışmada, bir kişi bir kere ödül alır, başkasıyla birlikte olsa dahi ikinci bir ödül almışsa bu ödül hükümsüz sayılır.
Yarışmaya birden fazla proje ile katılınabilir. Ancak yarışmada, bir kişi bir kere ödül alır, başkasıyla birlikte olsa dahi ikinci bir ödül almışsa bu ödül hükümsüz sayılır.
Yarışmada yer görmek zorunlu değildir.
Tasarımı anlatan her türlü teknik çizim, görselleştirme ve video gibi araçlar dijital olarak e-posta yoluyla teslim edilecektir. Teslim edilecek dosyaların formatı ve içeriği şartnamede belirtilmiştir. Fiziksel 3 boyutlu anlatım elden veya kargo ile şartnamede belirtildiği gibi teslim edilecektir.

EŞDEĞER ÖDÜL 18 – 17A28Y39

Müellifler

Birge Yıldırım Okta, Mimar
Gürkan Okta, Mimar
Burak Arifoğlu, Mimar

Danışman

Çağhan Keskin, Mimarlık Tarihçisi, Mimar

Yardımcılar

Nasibe Nur Dündar, Mimarlık Öğrencisi
Akın Ertürk, Mimar
Mehmet Yalçın Demircan, Mimar
Salih Özalp, Mimar

 

EŞDEĞER ÖDÜL 33 – 8M19B305

Müellifler

Paşa KAYA, Mimar, Peyzaj Mimarı
Ezel Yağmur ÇEBİ OKUMUŞ, Mimar, Peyzaj Mimarı
Cemil Hamdi OKUMUŞ, Peyzaj Mimarı

Danışmanlar

Ömer İskender TULUK, Mimar
Süleyman AYDOĞMUŞ, Peyzaj Mimarı
Bekir KURTOĞLU, Heykeltıraş

 

EŞDEĞER ÖDÜL 53 – HA603415

Müellifler

İbrahim ALP, Şehir Plancısı (Ekip Temsilcisi)
Sena Miray KARAKAŞ, Mimar
Jülide ALP, Şehir Plancısı

Danışmanlar

Arzu ÖZSAVAŞÇI, Mimar
Aliye Ceren ONUR, Şehir Plancısı

 

1. MANSİYON 29 – 71371251

Müellifler

Umut BAYKAN, Mimar
Doğuşcan ALADAĞ, Mimar

Danışman

Çoşkun ÖZDEN, İnşaat Yüksek Mühendisi

Yardımcı

Burcu ALADAĞ, Mimar

 

2. MANSİYON 27 – 5210AU7R

Müellif

Ajdin BAJROVIC, Mimar

3. MANSİYON 59 – KZTNS014

Müellifler

Sinan GÜNAY, Mimar
Nurhayat ÖZ, Mimar

4. MANSİYON 6 – 41709285

Müellifler

Celal Abdi GÜZER, Mimar (Ekip Temsilcisi)
Lale ÖZGENEL, Mimar
Zehra Akdemir VERYERİ, Mimar
Müjdat Kadri ATABAŞ, Mimar
Hayri BAYSAK, Peyzaj Mimarı

Yardımcılar

Fethi Can CANGİR, Mimar
Irmak KÖSEOĞLU, Mimar
Duygu ÇÖPLÜ, Mimar
İmge Deniz POLAT, Mimar

5. MANSİYON 28 – 672762XJ

Müellif

Aykut EROL, Endüstriyel Ürün Tasarımcısı

İSTATİSTİKLER

  • Başvuru Sayısı: 86
  • Teslim Edilen Proje Sayısı: 79
  • Katılımcı Sayısı:
  • Pafta Sayısı: 79
  • Toplam Ödül Sayısı: 8
  • Toplam Ödül Miktarı: 110.000 € TL
  • Kolokyum Katılım Sayısı: 82
  • Yarışma Alanı m²: 225.000