Kentsel mekân kavramı; sosyal, ekonomik, kültürel ve tarihi dönüşümlere yönelik tartışmaların merkezinde yer alır. Sosyal ilişkileri mekânın bir türevi olarak gören belirleyicilikle, mekânı sosyal ilişkilerin basit bir yansıması olarak ele alan yapısalcılık arasında gidip gelen tartışmalar, günümüzde mekânı hem sosyal yaşamın bir belirleyicisi, hem de bir sosyal ürün olarak tarifleyen yaklaşımlarla süregelmiştir. Mekân ile toplumsal dinamikler arasında her dönemde karşılıklı bir ilişki söz konusudur ve kentsel mekânın aldığı biçim ve anlam uzun ve karmaşık bir sürecin sonucudur. Bu süreç, mekânın zaman içinde yüklendiği birikimle birlikte coğrafi konumunun ötesinde anlamlı bir “yer” olma sürecidir.
Mekânın hikayesi, dönüşümü, yıkılanlar, yapılanlar ve orada yaşananlar o yerin gerçek anlamını belirler. Taksim’i farklı kılan da tarihi katmanlarıdır. Meydanın ve devamı olan kuzey güney akslarının Elmadağ, Beyoğlu ve Tarlabaşı’nın Atatürk Kültür Merkezi’nin, Taksim Gezi Parkı’nın sosyokültürel tarihleri, bu çok katmanlı yerin de tarihidir. Bu tarihe dair edebiyat, sinema, hatırat, tarihi araştırmalar ve görsel belge bağlamında çok zengin bir külliyat bulunmaktadır. Bunlar salt meydanın değil, ülke genelinde toplumun sosyokültürel tarihinin de izlerini taşır.
Küresel ile yerelin İstanbul’daki önemli kesişim yerlerinden biri olan Taksim, her dönemde “herkesin ve her şeyin mekânı” olma niteliğine sahip bir yerdir. Tarihinin her döneminde kamunun kendini ifade biçimlerine zemin olmuş, toplumun farklı kesimlerinin kendisine yer bulabildiği, kentin en önemli alanı haline gelmiştir. 1928’de Cumhuriyet Anıtının yapılmasıyla birlikte simgesel bir nitelik kazanan alan; 1937 Henri Prost Planı çerçevesinde üç kışlanın eğitim kurumu, bir kışlanın ise müze olarak kamuya açılması, Topçu Kışlasının yıkılarak parka dönüştürülmesiyle Maçka ve Beşiktaş’a dek uzanan kültür vadisiyle bütünleşen bir meydan olarak farklı bir anlam yüklenmiştir. Meydan 1940 yılında Kışla ve ahırlarının yıkımının ardından bu günkü fiziksel sınırlarına yakın bir kamusal mekân haline gelmiştir.
Meydanlar, kentin farklı kesimlerinin buluşma noktası, çok katmanlı kültürünün ifade aracıdır. Taksim bir yandan kentlinin 19. Yüzyıldan bu yana “nefes alabildiği” ender yerlerden biri olma özelliğine sahipken, diğer yandan simgesel konumu ve temsili yönüyle Cumhuriyetin kuruluşundan itibaren geçen her dönemde iktidarların mekân üzerinden güç gösterdiği, bir anlamlandırma aracı olarak algılanmıştır. Bu, alanın farklı dönemlerde iktidarların elinde nasıl biçimlendiğini gösterirken, gelecekte de Taksim’in farklı taleplere sahne olacağının ipuçlarını sunar.
Bugün demokratik bir kentsel “kamusal alan” ve “kamusal mekân” yaklaşımıyla bu ve benzeri mekânlara, açık ve şeffaf toplumsal müzakere yöntemleri ile yaklaşılabilir. Tüm toplumsal kesimlerin duyarlılığı göz önüne alınarak, talepleri duyulabilir. Bu simgesel yer için sadece mimari, kentsel tasarım ve peyzaj tasarımı önerilerinin getirilmesi yerine, ilişkiler sistemi düşünülerek açık müzakere – uzlaşma yöntemleri ile toplumu ve mekânı buluşturacak yeni yaklaşımlar geliştirilebilir.
Taksim’i anlayabilmek için meydanın yıllar boyunca üretilen, tüketilen, silinen, yeniden üretilen göstergelerinin ardındaki toplumsal – tarihsel aktörlerin niyetlerini, talepleri ve uygulamaları birlikte “okuyabilmek” gerekmektedir. Taksim’in toplumun tüm kesimlerinin duyarlılıklarına kucak açan demokratik bir kentsel kamusal alan deneyimi üretmesi bu yarışmanın temel gayesidir.
Yarışma Kamu İhale Kanunu’nun yarışmalarla ilgili yönetmeliği doğrultusunda İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından açılmaktadır.
Taksim Meydanı Kentsel Tasarım Yarışması süreç kurgusu ile Türkiye tasarım ve yarışmalar pratiğine yeni bir yaklaşım ve açılım önermektedir. Bu yaklaşımın temeli hem yarışmanın hazırlık çalışmalarında, hem de değerlendirme sürecinde katılımcı bir yöntem kurgusuna dayanmaktadır.
Bu yarışma süreci Türkiye tasarım ortamı için bazı yenilikleri de barındırmaktadır. Jüri bu yeniliklerle birlikte aşağıdaki hususları vurgulamaktadır.
Uygulama projeleri aşamasında seçilen tasarımın gerekirse paydaşlardan gelecek öneriler doğrultusunda güncellenmesi, bu doğrultuda imar planının tasarımcının önereceği gerekli plan notları ile de desteklenerek yenilenmesi ve uygulamaya geçmesi sağlanacaktır.
Hazırlık çalışmaları kapsamında toplumun ve ilgili yerel yönetimin farklı kesimlerinden gönüllülerle, araştırmacılarla ve teknik konulardaki uzmanlarla yapılan görüşmelerin sonucunda derlenmiş olan belge ve bulgular yarışmacılara sunulmaktadır. Bu araştırmaların yarışmacılar için temel bir bakış açısı oluşturması hedeflenmiştir. Yarışma alanının ve yakın çevresinin toplumsal yaşantımızın içerisinde üstlendiği farklı rolleri kavrayıp yorumlamak ancak sunulan belgeleme çalışmasının ötesine geçen bir araştırma süreci ile mümkün olabilecektir.
beklenmektedir.
İkinci kademede birinci kademe için ödenen 5.000 €’ya ek olarak ikinci kademeye geçmiş olan tasarım sahiplerine aşağıdaki ödüller dağıtılacaktır Jüri değerlendirme sonuçlarının ilanından sonra, yukarıda yazılı ödül ve mansiyon tutarları, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 29. maddesine göre, yarışmacılara en geç 30 gün içinde net olarak ödenecektir.
Şerif SÜVEYDAN, Architect
Burcu SEVİNÇ YILMAZ, Architect
Rıfat YILMAZ, Architect
Süleyman YILDIZ, Architec
Sezer BAHTİYAR, Architect
Murat GÜVENÇ, Urban Designer
Herman SALM, Landscape Architect
Gülsün TANYELİ, Architect
Uğur TANYELİ, Architect
Evrim GÜREL SÜVEYDAN, Graphic Designer
Duygu ÇAKIR, Electronics Engineer
Gürden GÜR, Architect
Erdem ÖZLÜ, Civil Engineer
Cantekin TURAN, Civil Engineer
Hakan MİNTAŞ, Environment Engineer
İpek DUBEN, Artist
Cem KOZAR, Architect
Özkan ÇALIŞKAN, Civil Engineer
Ertuğrul AĞAOĞLU, Electrical Engineer
Ömer ALTUN, Electrical Engineer
Duygu ERTEN, Civil Engineer
Bilge KOBAŞ, Architect
Zeynep UŞŞAKLI, Architect
Bünyamin DERMAN, Architect
Dilek DERMAN, Architect
Mehmet KADIOĞLU, Urban Planner
Redife KOLÇAK, Landscape Architect
Mustafa AKKAYA, Lighting Specialist
Gülay ZORER GEDİK, Acoustic Consultant
Neşe YÜĞRÜK AKDAĞ, Acoustic Consultant
Sibel SARIKAYA, Fire Consultant
Nur URFALIOĞLU, Restorator Architect
Emre ILICALI, Civil Engineer
Yeşim DEMİR, Graphic Designer
Britta NAGEL, Museum Planner and Exhibition Designer
Serhan ÇAYCILAR, Mechanical Engineer
Yusuf TIMBIR, Structural Engineer
Selahattin ÖZDENİZ, Electrical Engineer
Tanju ÖZELGİN, Interior and Industrial Designer
Günnur ÖZSOY, Artist
Semih ALTIN, Environmental Engineer
Berk ÖZDEMİR, Architect
İsmail Hakkı TUNÇAY, Architect
Hasan ÖGÜT, Architect
İdil DERMAN, Architecture Student
Kutlu İnanç BAL, Architect (Team Leader)
Hakan EVKAYA, Architect
Barış EKMEKÇİ, Landscap Architect
Münire SAĞAT, Landscape Architect
Olgu ÇALIŞKAN, Urban Planner
Selen CAMBAZOĞLU, Archaeologist, Art Historian
Figen Kıvılcım ÇORAKBAŞ, Architect, Restorator
Pınar EVRENOSOĞLU, Sociologist
Yasin İLEMİN, Wildlife Expert, Biologist
Levent Y. İNCE, Graphic Designer
Pınar ERSÜ, Interior Architect, Lighting Designer
Yasemin KILIÇ, Architect
Serhat ÇAKIR, Architect
İpek GÖNÜLLÜ, Architect
Kıvanç MUTLU, Architect
Lal Gülten ÖNER, Architect
Eda Nur MOTCU, Architecture Student
Sevi ÖZDEMİR, Architecture Student
Sina ÇİFTÇİ, Architecture Student
Berke CANBAZ, Landscape Architecture Student
Elmira JAFARİ, Architect
Erfan FARAHMAND, Landscape Architect
Ahmad MORADİAN, Urban Designer
Mohammad SEDİGHİ, Architect
Aliyar AHMADİ, Sociologist
Gül AKTÜRK, Architect
Mohammad ABOUSAEIDI, Urban Planner
Samira JAFARI, Civil Engineer
Mahnaz KHALILI, Master of Seismology and Tectonics
Majit SHAHRABI, Artist
Ehsan KARIMI, Landscape Archtitect
Arajsh MOADDAP, Architect
Jaime Daroca GUERRERO, Architect, Urban Planner
Jose Mayoral MORATILLA, Architect, Urban Planner
Jose Ramon Sierra Gomez de Leon, Architect, Urban Planner
Beril SERBES, Architect
Amanda CASTELLANO, Architect
Alonso ROSA, Urban Planner
Oscar Blasco, Landscape Architect
Sergi CARULLA, Landscape Architect
Gökhan KARAKUŞ, Historian, Artist, Curator
Candaş ŞİŞMAN, Media Artist
Deniz KADER, Media Artist
Pablo ANAYA, Structural Engineer
Diego TERAN, Structural Engineer
Xavier Aguilo i Aran, Environmental Engineer, Mechanical Engineer
Ezgi AKGÜN, Lighting Designer
Clemnet de COLIGNY, Sustainable Mobility Engineer
Zuhal KOL, Architect, Urban Designer (Team Leader)
Carlos ZARCO SANZ, Architect, Urban Planner
Berna YAYLALI, Landscape Architect
Ozan Önder ÖZENER, Architect, Associate Professor
Ceren HAMURCUOĞLU, Sociologist
Elif ACAR, UX Designer
Mehmet AKBAŞ, Lawyer
Zeynep KÜHEYLAN, Architect
Ozan ŞEN, Architect, Landscape Urbanist
Banu GAFFARİ, Architecture Student
Hayriye ESBAH TUNCAY, Landscape Architect
Ebru Erbaş GÜRLER, Landscape Architect
Ayşen TABAK OFLAZ, Landscape Architect
Ayça KESKİN, Landscape Architect
Bengi Su DOĞRU, Landscape Architect
Oya ESPAH, Landscape Architect
Paolo BELLONI, Architect
Stefano ROLLA, Architect
Fatih TERZİ, Urban Planner
Okan Murat DEDE, Urban Planner
Murat YILDIZ, Infrastructures and mobility consultant
Ahmet TOPBAŞ, Civil Engineer, Structural Design, Bim Manager
Mehmet OKUTAN, Sustainability Energy Manager, Mechanical Engineer,
Özgür ULUPINAR, Electrical Engineer
Yusuf KURUCU, Agricultural Engineer
Yasin ABDOLLAHZADEHMORADI, Hydroulic and Water Resources Consultant
Utku CELEP, Geologist
Lorenzo GIUSTI, Art Consultant
Ferdi AKARSU, Biologist
Luca ORLANDI, Historian and Archeology Expert
Ebru YETİŞKİN DOĞRUSÖZ, Sociologist, Facilitator to Participation
Letizia FERRARI, Graphic and Communication Expert
Gülgün ATALAY, Landscape Architect
Arianna GALLO, Architect
Sinan GÜNAY, Architect (Team Leader)
Nurhayat ÖZ, Architect
İrfan ERTİŞ, Architect
Seda GECÜ, Architect
Alphan KÖROĞLU, Urban Planner
Çiğdem GEZ KÖROĞLU, Landscape Architect
Ertunç DENKTAŞ, Architectural Historian
Mert GÜLLER, Environmental Engineer
Yvonne WAHL, Artist
Yiğitcan KOÇAK, Graphic Designer
Emre YILDIRIM, Light Designer
İlkiz TIRTIL, Sound Designer
Hadis ABDULLAH